Nieuw in de OR | Veelvoorkomende OR-situaties

En hoe je ermee omgaat

Als OR-lid krijg je te maken met uiteenlopende situaties waarin je invloed kunt uitoefenen. Sommige vraagstukken komen regelmatig terug en vereisen een scherpe blik, goede voorbereiding en strategisch overleg. Hoe ga je om met deze situaties en zorg je ervoor dat je als OR effectief optreedt?

Hier bespreken we een aantal veelvoorkomende OR-situaties en hoe je deze als OR-lid kunt aanpakken.


1. Reorganisatie of fusie: wat betekent dit voor medewerkers?

Een reorganisatie of fusie is vaak een ingrijpende verandering voor zowel de organisatie als de medewerkers. Het kan gaan om functiewijzigingen, ontslagen of een herstructurering van afdelingen. In zo’n situatie heeft de OR een belangrijke rol, omdat besluiten vaak grote gevolgen hebben voor werkzekerheid en werkomstandigheden.

Wat moet de OR doen?

  • Gebruik het adviesrecht (artikel 25 WOR) – De directie moet de OR betrekken bij het besluitvormingsproces. Vraag tijdig om alle relevante informatie.
  • Onderzoek de gevolgen voor medewerkers – Denk aan werkdruk, functieveranderingen en ontslagrisico’s.
  • Raadpleeg externe deskundigen indien nodig – Soms is juridisch of financieel advies noodzakelijk om de gevolgen goed te beoordelen.
  • Denk mee over alternatieven – Kan de reorganisatie op een manier worden uitgevoerd die minder ingrijpend is voor medewerkers?

🚨 Let op: Als de OR negatief adviseert en de directie dat advies negeert, kan de OR een procedure starten bij de Ondernemingskamer.


2. Wijziging in arbeidsvoorwaarden: instemmen of niet?

De OR heeft instemmingsrecht (artikel 27 WOR) bij wijzigingen in regelingen die direct van invloed zijn op medewerkers, zoals arbeidstijden, verlof, ziekteverzuimbeleid of een nieuw beoordelingssysteem.

Wat moet de OR doen?

  • Vraag om een duidelijke onderbouwing van de wijzigingen – Waarom wil de directie deze verandering doorvoeren?
  • Check de gevolgen voor medewerkers – Worden bepaalde groepen medewerkers benadeeld? Is er draagvlak?
  • Vergelijk met bestaande afspraken – Zijn de wijzigingen in lijn met de CAO en arbeidsrechtelijke wetgeving?
  • Onderhandel waar nodig – Stel alternatieven voor als de wijziging nadelige gevolgen heeft.

📌 Voorbeeld: De directie wil een nieuw systeem invoeren waarin medewerkers strenger worden beoordeeld op prestaties. De OR kan toetsen of dit eerlijk gebeurt en medewerkers niet onnodig onder druk zet.


3. Ontevreden medewerkers: hoe kaart je dit aan?

Soms komt de OR in actie naar aanleiding van klachten van medewerkers. Dit kan gaan over te hoge werkdruk, een verstoorde werkcultuur of onduidelijke communicatie vanuit de directie.

Hoe pak je dit aan?

  • Verzamel signalen en feiten – Spreek met medewerkers en breng de problemen in kaart.
  • Analyseer de oorzaken – Is het een kwestie van slechte planning, een gebrek aan personeel of onvoldoende communicatie?
  • Bepaal de rol van de OR – Kan de OR dit zelfstandig aankaarten of is er een externe partij nodig, zoals de HR-afdeling of een arbodienst?
  • Bespreek het met de directie – Zorg dat je concrete voorbeelden en mogelijke oplossingen aandraagt.

💡 Tip: Voorkom dat de OR wordt gezien als klachtenloket. Probeer problemen te vertalen naar constructieve verbetervoorstellen.


4. Verandering in werktijden of roosters: waar moet je op letten?

Als de directie een wijziging in werktijden of roosters wil doorvoeren, heeft de OR meestal instemmingsrecht. Dit soort wijzigingen kunnen een grote impact hebben op de balans tussen werk en privé.

Wat moet de OR doen?

  • Toets of de wijziging in lijn is met de wet en CAO – Houd rekening met rusttijden, toeslagen en flexibiliteit.
  • Peil de mening van medewerkers – Hoe kijken zij tegen de wijziging aan? Zijn er praktische bezwaren?
  • Denk in oplossingen – Kan er een compromis worden gevonden dat werkbaar is voor zowel de directie als de medewerkers?

📌 Voorbeeld: Een organisatie wil overgaan naar een 24/7-rooster. De OR kan voorstellen om flexibele werkuren of extra compensatie voor nachtdiensten te regelen.


5. Werkdruk en stress op de werkvloer: hoe grijpt de OR in?

Werkdruk en stress zijn veelvoorkomende problemen in organisaties. De OR kan hier een actieve rol in spelen door het onderwerp op de agenda te zetten en voorstellen te doen voor verbetering.

Hoe kan de OR werkdruk aanpakken?

  • Inventariseer de oorzaken – Gaat het om personeelstekort, inefficiënte processen of onrealistische doelen?
  • Gebruik het informatierecht (artikel 31 WOR) – Vraag de directie om cijfers over ziekteverzuim en werkbelasting.
  • Kom met concrete verbetervoorstellen – Denk aan extra personeel, een betere taakverdeling of een gezonde werkcultuur.
  • Blijf het onderwerp onder de aandacht brengen – Werkdruk is geen eenmalige discussie, maar vraagt om blijvende aandacht.

🚨 Let op: De OR kan de arbodienst inschakelen als werkdruk structureel een probleem is.


6. Reorganisaties en automatisering: hoe bescherm je werknemers?

Door automatisering en digitalisering verdwijnen sommige taken of veranderen functies ingrijpend. De OR heeft het recht om hierover advies te geven en met alternatieven te komen.

Wat kun je doen als OR?

  • Vraag om een toekomstvisie – Hoe gaat de organisatie om met digitalisering en wat betekent dit voor banen?
  • Stimuleer bijscholing en omscholing – Medewerkers moeten zich kunnen aanpassen aan nieuwe functies.
  • Check of er eerlijke afspraken worden gemaakt – Wordt er rekening gehouden met oudere medewerkers of kwetsbare groepen?

📌 Voorbeeld: Een bedrijf introduceert een nieuw softwarepakket waardoor bepaalde administratieve taken verdwijnen. De OR kan ervoor pleiten dat medewerkers worden omgeschoold in plaats van ontslagen.


7. Onduidelijke communicatie van de directie: hoe verbeter je dit?

Soms voelen medewerkers zich onvoldoende geïnformeerd over veranderingen in de organisatie. De OR kan hierin een bemiddelende rol spelen door het onderwerp bespreekbaar te maken.

Hoe kan de OR communicatie verbeteren?

  • Vraag de directie om heldere communicatie – Duidelijke uitleg over besluiten voorkomt weerstand.
  • Gebruik de OR als schakel tussen directie en medewerkers – Organiseer bijeenkomsten of spreekuren waar medewerkers hun vragen kunnen stellen.
  • Adviseer over communicatiemiddelen – Moeten er betere nieuwsbrieven, interne bijeenkomsten of video-updates komen?

💡 Tip: Zorg dat de OR zelf ook actief communiceert over zijn werkzaamheden. Dit verhoogt de betrokkenheid van medewerkers.


Samenvatting: hoe ga je om met veelvoorkomende OR-situaties?

Elke OR krijgt te maken met lastige vraagstukken. Door strategisch en goed voorbereid te werk te gaan, kun je echt impact maken.

  • Reorganisaties en fusies: Vraag tijdig om advies en denk mee over de gevolgen.
  • Wijzigingen in arbeidsvoorwaarden: Gebruik het instemmingsrecht en onderhandel waar nodig.
  • Ontevreden medewerkers: Breng problemen in kaart en zet in op constructieve oplossingen.
  • Werkdruk en stress: Gebruik het informatierecht en kom met voorstellen voor verbetering.
  • Automatisering en digitalisering: Pleit voor omscholing en eerlijke afspraken.
  • Communicatieproblemen: Help de directie om duidelijker te communiceren met medewerkers.

Een OR die goed voorbereid is en samenwerkt, kan veel bereiken!

Wil je beter leren omgaan met complexe OR-situaties? OR-Coach.nl helpt je met trainingen en begeleiding om je OR-werk nog effectiever te maken.

👉 Meer weten? Neem contact op!

Neem contact op

Wil je een offerte aanvragen voor een training op maat? Of heb je een vraag? Vul onderstaand contactformulier in en dan komen we zo snel mogelijk bij je terug!